Pożyczając pieniądze od banku, zwracasz mu nie tylko kwotę kapitału, ale także kwotę będącą sumą oprocentowania kredytu i kosztów pozaodsetkowych w tym prowizji banku. Wybierając najlepszą ofertę kredytową, warto zwrócić uwagę właśnie na oprocentowanie i prowizje bankowe. Czym właściwie są i co wpływa na ich wysokość? Sprawdź, czy przysługuje Ci zwrot prowizji bankowej.
Prowizja i oprocentowanie określają zarobek banku za udzielenie Ci kredytu. Oba wskaźniki wpływają na wysokość RRSO. Banki chcąc przyciągnąć do siebie klientów, często oferują kredyty bez prowizji. Czy pożyczka bez prowizji w ogóle się opłaca?
Aby odpowiedzieć na to pytanie, warto dokładnie przyjrzeć się prowizji i oprocentowaniu. Wiedząc, co wpływa na ich wysokość, łatwiej będzie Ci osądzić opłacalność danej oferty bankowej. Warto wiedzieć, że obie wartości znajdziesz także w ofertach instytucji pozabankowych. Objęte są nimi także szybkie pożyczki czy pozabankowe karty kredytowe.
Prowizja bankowa jest, krótko mówiąc, opłatą naliczaną przez bank za udzielenie Ci kredytu. Najczęściej jest kwotą stałą, którą musisz opłacić przy podpisywaniu umowy o kredyt. Prowizja może być pobierana jednorazowo lub rozłożona i doliczana do miesięcznych rat.
Prowizja najczęściej wyrażana jest w procentach. Informację o jej wysokości znajdziesz już w ofercie danego kredytu bankowego. Sam bank jest również zobowiązany do udzielenia Ci informacji o wysokości prowizji przed podpisaniem jakiejkolwiek umowy.
Prowizja za udzielenie kredytu niestety nie jest jedyną, którą bank może na Ciebie nałożyć. W ofercie wielu banków znajdziesz prowizję za obsługę kredytu. Jest to koszt związany z np. przeliczaniem miesięcznych rat związanych ze zmianą stopy bazowej. Niektóre banki pobierają już prowizję na początku za samo rozpatrzenie wniosku o kredyt. Musisz ją zapłacić przed wydaniem decyzji.
Bardzo częstym rodzajem prowizji jest także prowizja za wcześniejszą spłatę kredytu. Jeśli spłacisz swój kredyt przed terminem, wówczas pozbawiasz bank zarobku z tytułu oprocentowania. Z tego powodu chcąc się zabezpieczyć, bank przy kredytach gotówkowych – szczególnie długoterminowych – nakłada na klienta tę prowizję.
Istnieje także prowizja za nadpłaty kredytu. Najczęściej spotykana jest w ofertach kredytów hipotecznych. Wyróżnia się także prowizje za przewalutowanie kredytu czy jego zwiększenie. Dodatkowymi prowizjami objęte są także kredyty odnawialne. Prowizja pobierana jest każdorazowo za uruchomienie kredytu.
Prowizja kredytu nie ma stałej wartości i zależy od oferty danego banku. W rzeczywistości można jednak zauważyć pewne zależności. Im dany kredyt jest rozłożony na większą ilość rat, tym prowizja najczęściej jest niższa. W przypadku pożyczek krótkoterminowych prowizja za udzielenie kredytu może być naprawdę wysoka.
W przypadku kredytów hipotecznych prowizję bankową może obniżyć wysoki wkład własny lub duża zdolność kredytowa. W wielu ofertach bankowych możesz znaleźć obniżoną prowizję za udzielenie kredytu, jeśli jednocześnie np. założysz konto bankowe czy kartę kredytową. Wówczas zarobek banku jest zrównoważony przez inne produkty finansowe.
Choć nie ma stałej wysokości prowizji bankowej, to jednak ustawa antylichwiarska określa jej górną granicę. To pozwala chronić konsumentów przed nadużyciami. Według ustawy z 2016 roku koszty pozaodsetkowe – w tym prowizja – nie mogą przekraczać 25% całej pożyczonej sumy, a rocznie nie mogą wynosić więcej niż 30% tej kwoty. W całości koszty pozaodsetkowe z prowizją i marżą banku nie mogą być wyższe niż pożyczona kwota.
W 2021 roku do Sejmu trafił projekt, który obniża koszty pozaodsetkowe do 20% pożyczonej kwoty. Wszystkie związane z kredytem koszty nie mogą wówczas przekraczać 45% pożyczonej kwoty. Najprawdopodobniej ustawa ta wejdzie w życie w 2022 roku.
W ofertach banku możesz czasami znaleźć kredyt bez prowizji. Czy jest to rzeczywiście opłacalna oferta, czy jedynie chwyt marketingowy? To warto sprawdzić, zanim podejmiesz decyzję o jego zaciągnięciu. Koniecznie sprawdź wysokość marży. Być może właśnie zerową prowizję bank chce sobie wyrównać zwiększoną marżą kredytu.
Aby mieć pewność co do kosztów kredytu, zwróć uwagę na RRSO. Co to jest RRSO? Jest to rzeczywista roczna stopa oprocentowania. Informację o jej wysokości bank musi podać w ofercie danego produktu finansowego. Na jej wysokość wpływają wszystkie koszty pozaodsetkowe w tym prowizja, a także marża banku. Porównując dane oferty banku, może okazać się, że kredyt bez prowizji ma wyższe RRSO niż kredyt z prowizją.
Porównując RRSO pamiętaj, że jest to wskaźnik podawany w skali rocznej. Zawsze porównuj oferty kredytów trwających tyle samo czasu.
W ostatnim czasie wiele osób zastanawia się, czy należy mu się zwrot prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu. Niegdyś nie była to sprawa rozgłaszana. Banki bardzo niechętnie podchodziły do tego tematu, twierdząc, że prowizja jest opłatą stałą pobieraną przy uruchomieniu kredytu, a jej wysokość zapisana jest w umowie. Jednak w 2019 roku padł bardzo korzystny dla wszystkich kredytobiorców wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, stwierdzający, że osoby wcześniej spłacające kredyt mają prawo żądać od banku nie tylko zwrotu części prowizji, ale również wszelkich opłat i kosztów związanych z kredytem, nawet ubezpieczenia.
Kto może ubiegać się o zwroty prowizji? Ustawa obejmuje wszystkie kredyty konsumenckie zaciągnięte od 18 grudnia 2011 roku. Kredytobiorcy, którzy skrócili okres kredytowania o połowę, mogą liczyć na zwrot nawet 50% kosztów kredytu. Czy ustawa ta obejmuje także kredyty hipoteczne?
Status kredytów hipotecznych nieco się zmieniał. Początkowo nie były one uznawane za kredyty konsumenckie. Dziś ich kształt regulowany jest przez osobną ustawę i zostają zaliczane do kredytów konsumenckich. W ich przypadku kredytobiorcy mogą ubiegać się o zwrot prowizji, jeśli kredyt był zaciągnięty od 22 lipca 2017 roku.
Czy jeszcze masz szansę na zwrot prowizji od kredytu? Wszystko zależy od tego, kiedy dokonałeś całkowitej spłaty kredytu. Na wypełnienie odpowiedniego wniosku o zwrot prowizji masz czas do 10 lat od daty spłaty kredytu. Po tym czasie nie masz już takiej opcji.
Kolejnym ważnym czynnikiem wpływającym na wysokość miesięcznych rat za kredyt gotówkowy jest oprocentowanie kredytu. Jego wartość regulowana jest przez dwie części:
Marżę bank ustala samodzielnie. Możesz znaleźć wiele ciekawych promocji, które zmniejszają tę opłatę. Wówczas każdy kredytobiorca musi spełnić odpowiednie warunki, aby wziąć udział w takiej promocji. Marża banku jest wartością stałą ustalaną zaraz na początku. Jej wartość nie zmienia się, chyba że kredytobiorca przestaje spełniać warunki niezbędne do przystąpienia w danej promocji. Wszystkie związane z tym sprawy reguluje umowa kredytowa.
Oprocentowanie kredytu gotówkowego zależy od danej sytuacji gospodarczej w kraju. Jeśli obserwowana jest duża inflacja, Rada Polityki Pieniężnej może zdecydować się na podniesienie stóp procentowych, co będzie miało wpływ na WIBOR(R) i tym samym miesięczną wysokość raty kredytu. Im stopy procentowe są wyższe, tym miesięcznie płacisz więcej odsetek niż kapitału gotówkowego zaciągniętego kredytu. Dotyczy to kredytów ze zmiennym oprocentowaniem. Sytuacji takich pomimo świetnej oferty banku na początku nie da się przewidzieć.
Oprocentowanie kredytu również jest czynnikiem, który wpływa na opłacalność danego kredytu i wysokość miesięcznych rat. Na rynku bankowym możesz znaleźć pożyczki i kredyty ze zmiennym i stałym oprocentowaniem. W przypadku tych pierwszych oprocentowanie jest wyliczane na podstawie aktualnych stóp procentowych. W umowie kredytowej możesz podlegać pod WIBOR(R)3M lub 6M. Wówczas oprocentowanie Twojego kredytu jest aktualizowane kolejno co 3 lub 6 miesięcy. Kredyty hipoteczne najczęściej podlegają pod WIBOR(R)3M.
Sytuacja ta może być korzystna dla kredytobiorców, kiedy stopy procentowe spadają. Mogą jednak mocno nadszarpnąć miesięczny budżet, kiedy stopy procentowe wzrastają i tym samym wzrasta wysokość raty.
Całkiem inaczej sytuacja wygląda w przypadku kredytów ze stałym oprocentowaniem. Wówczas raty kredytu nie ulegają zmianie przez cały okres kredytowania niezależnie od zmian wysokości stóp procentowych. Oferta ta dotyczy głównie kredytów krótkoterminowych, w których ewentualne wahania na rynku nie spowodują dużych strat banku. W przypadku jednak krótkoterminowych kredytów najczęściej musisz liczyć się z większą prowizją i marżą banku.
Obecnie wiele banków oferuje stałe oprocentowanie także do już zaciągniętych kredytów. Możesz w dowolnym momencie przejść na oprocentowanie stałe. Oferta ta najczęściej obowiązuje przez kolejne 5 lat. Po upływie tego czasu oprocentowanie Twojego kredytu zostaje wyliczone ze średniej zmieniających się stóp procentowych. Po tym czasie bank może zaproponować Ci kolejną ofertę na stałe oprocentowanie. Warto zaznaczyć jednak, że marża w tego typu ofertach jest bardzo wysoka i warto dobrze przemyśleć, czy na pewno jest to dla Ciebie opłacalne.
Oprocentowanie kredytu i prowizja banku są składowymi kosztów kredytu. Ich wysokość wpływa na Twoją wysokość miesięcznej raty. Przy wyborze oferty kredytu gotówkowego warto zwrócić uwagę przede wszystkim na wysokość prowizji banku, która może być jednorazową opłatą lub doliczaną do miesięcznych rat, a także na marżę banku. Obie wartości oznaczają zarobek banku za udzielenie Ci kredytu i są zmienne. Prawo określa jedynie ich maksymalną dopuszczalną granicę.
