Stopa inflacji to jeden z podstawowych wskaźników makroekonomicznych. Jej poziom szczególnie uważnie powinny śledzić osoby, planujące wziąć kredyt hipoteczny oraz takie, które spłacają już swoje zobowiązanie. Przeczytaj nasz poradnik i sprawdź, jaki jest wpływ inflacji na wysokość comiesięcznej raty.
Czym jest inflacja? Najprościej mówiąc, to zjawisko ekonomiczne charakteryzujące się szybkim wzrostem poziomu cen na rynku. Jej przyczyny nie są do końca znane. Współczesne koncepcje ekonomiczne wskazują jednak, że często wynika ona z nakładania się na siebie wielu niekorzystnych zjawisk, związanych np. z osłabieniem tempa rozwoju gospodarczego czy też wzrostem dynamiki cen surowców. Stopę inflacji podaje się w ujęciu rocznym dla dóbr wchodzących w skład tzw. koszyka inflacyjnego. Jeśli przykładowo wynosi ona 20%, to znaczy, że w ciągu roku ceny produktów wzrosły o 1/5.
Wpływ inflacji na raty kredytów oraz wysokość zadłużenia kredytobiorców jest niebagatelny. Wszystko dlatego, że jednym z narzędzi służących do osłabienia dynamiki wzrostu cen na rynku jest podwyższanie podstawowych stóp procentowych. Decyzje dotyczące ich wysokości podejmuje w Polsce Narodowy Bank Polski, a dokładniej Rada Polityki Pieniężnej.
Czym jest stopa procentowa i na co wpływa? Można powiedzieć, że jest to wskaźnik, który odzwierciedla koszt kapitału na rynku. Im wyższa, tym więcej banki muszą płacić za transakcje kupna-sprzedaży bonów pieniężnych. To jednak nie wszystko. Wskaźnik stopy procentowej na rynku międzybankowym, zwany WIBOR-em, jest jednym z czynników branych pod uwagę podczas wyliczania oprocentowania rat kredytów udzielanych klientom indywidualnym. Jego szybki wzrost powoduje zwiększenie zobowiązania, jakie co miesiąc musi do banku odprowadzić kredytobiorca. Więcej na ten temat piszemy w poradniku: co to jest WIBOR i na co wpływa.
Aby lepiej zrozumieć wpływ inflacji na raty kredytów, warto nieco dokładniej przyjrzeć się temu, w jaki sposób banki ustalają oprocentowanie. Każda rata składa się bowiem z dwóch części: kapitałowej i odsetkowej. Ta pierwsza stanowi ułamek kwoty, jaka została pożyczona kredytobiorcy. Część odsetkowa ma natomiast zapewniać zysk dla banku z tytułu uruchomienia finansowania. Jej wysokość zależy od dwóch czynników: marży banku oraz zmiennej stopy referencyjnej WIBOR. Właśnie dlatego wraz ze zwiększeniem stopy referencyjnej następuje wzrost raty kredytu.
Warto pamiętać jeszcze, że w przypadku kredytów udzielanych w złotówkach, wysokość oprocentowania ustalana jest z uwzględnieniem wskaźnika WIBOR 3M, 6M lub 12M. Cyfra oznacza okres, w ciągu którego następuje aktualizacja stawki. Przykładowo wartość WIBOR 3M korygowana jest co kwartał. W efekcie reaguje on szybciej na zmiany stóp procentowych niż wskaźnik, którego aktualizacja następuje co pół roku (WIBOR 6M) lub co 12 miesięcy (WIBOR 12M). Gdy stopy procentowe rosną, wartość WIBOR również się zwiększa. Jeśli z kolei maleją, wielkość oprocentowania także spada. Więcej na ten temat piszemy w poradniku: prowizja i oprocentowanie – co musisz o nich wiedzieć.
Niska inflacja, nieprzekraczająca 2%, jest zjawiskiem zupełnie naturalnym. Problem zaczyna się wówczas, gdy ceny dóbr rosną w gwałtownym i niekontrolowanym tempie. Jeśli w ujęciu rocznym zwiększą się dwukrotnie, dochodzi do hiperinflacji, która bez wdrożenia odpowiednich mechanizmów polityki pieniężnej, może doprowadzić do całkowitego załamania systemu gospodarczego.
Wysoka inflacja nie zawsze musi stanowić powód do zmartwień. Choć wpływa na wzrost wysokości rat, to jednak ma też pozytywne skutki. Jednym z nich jest dewaluacja kredytu. Dochodzi do niej wówczas, gdy wskaźnik inflacji jest wyższy niż oprocentowanie zobowiązania. Różnica między stopą inflacji a oprocentowaniem kredytu sprawia, że realna wartość zadłużenia, jakie musi spłacić dłużnik, maleje.
Wpływ inflacji na raty kredytów, szczególnie tych hipotecznych, sprawia, że wiele osób odkłada decyzję o zakupie nieruchomości. Warto jednak pamiętać, że okres wysokiej inflacji może okazać się dobrym momentem na zaciągnięcie zobowiązania. Dlaczego? Po pierwsze dlatego, że w wyniku załamania popytu na rynku nieruchomości deweloperzy obniżają ceny mieszkań. Po drugie inflacja jest zjawiskiem cyklicznym. Zaciągając zobowiązanie teraz, kredytobiorcy mogą liczyć na spadek stóp procentowych w przyszłości. To z kolei przełoży się na zmniejszenie wysokości raty.
Czy zatem warto brać teraz kredyt hipoteczny? Na taki krok mogą zdecydować się osoby, które nie mają innych długów konsumenckich oraz zgromadziły odpowiedni kapitał na tzw. wkład własny. Podejmując decyzję o zaciągnięciu zobowiązania, warto zadbać również o to, aby zgromadzić solidną poduszkę finansową. Uchroni ona kredytobiorcę przed skutkami nagłego wzrostu raty kredytu.
